Europar Batasuna

Europar Batasuna Alemanez: Europäische Union Bulgarieraz: Европейски съюз Danieraz: Den Europæiske Union Errumanieraz: Uniunea Europeană Eslovakieraz: Európska únia Eslovenieraz: Evropska unija Estonieraz: Euroopa Liit Finlandieraz: Euroopan unioni Frantsesez: Union européenne Gaztelaniaz: Unión Europea Grezieraz: Ευρωπαϊκή Ένωση Hungarieraz: Európai Unió Ingelesez: European Union Irlanderaz: An tAontas Eorpach Italieraz: Unione europea Kroazieraz: Europska unija Letonieraz: Eiropas Savienība Lituanieraz: Europos Sąjunga Malteraz: Unjoni Ewropea Nederlanderaz: Europese Unie Polonieraz: Unia Europejska Portugesez: União Europeia Suedieraz: Europeiska unionen Txekieraz: Evropská unie
Ereserkia: Europako Ereserkia
Goiburua: Aniztasunean bat eginik
Europako bandera
Geografia
Hiriburua	Brusela[1] 50°50′48″N 4°21′6″E
Hiririk handiena	Paris
Azalera	4.233.255 (7.a)
Kontinentea	Europa, Ipar Amerika, Hego Amerika, Afrika eta Asia
Mugakideak	Errusia, Norvegia, Bielorrusia, Suitza, Vatikano Hiria, San Marino, Ukraina, Moldavia, Ipar Mazedonia, Albania, Turkia, Brasil, Surinam, Monako, Liechtenstein, Maroko, Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Andorra eta Serbia
Administrazioa
Europako Batzordeko Presidentea	Ursula von der Leyen
Legebiltzarra	Europako Parlamentua
Epai autoritatea	Europako Justizia Auzitegia
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi ASEAN Regional Forum (en) Australia Group (en) Eurocontrol (en) Europako Ekonomia-Eremua European Air Transport Command (en) G20 Merkataritzaren Mundu Erakundea Quartet on the Middle East (en)
Demografia
Biztanleria	447.706.209 (2020) (3.a) −65.775.481 (2019)
Dentsitatea	105,68 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles frantses nederlandera daniera Estoniera finlandiera aleman greziera hungariera Irlandako gaelera italiera lituaniera poloniera portugesa gaztelania suediera bulgariera esloveniera eslovakiera errumaniera letoniera maltera Kroaziera txekiera
Giniren koefizientea	0,304 (2011)
Giza garapen indizea	0,876 (2011)
Ekonomia
Moneta	Euro (€)
BPG nominala	17.277.697.660.475 $ (2017) 785.841.869.280,1 (2016)
BPG per capita	33.836 $ (2017) 1.469 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	21.786.879.286.418 nazioarteko dolar (2017) 1.226.431.593.466 (2016)
BPG per capita EAPn	42.516,705 nazioarteko dolar (2017) 2.298,19 (2016)
Historia
1993	Maastrichteko Ituna
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	baliorik ez
Ordu eremua	ikusi Udako ordutegi: Ekialdeko Europako Udako Ordutegia Udako ordutegi: Europa Mendebaldeko Udako Ordua Udako ordutegi: Europa Erdialdeko Udako Ordua ordutegi estandarra: Europa Erdialdeko Ordua ordutegi estandarra: Ekialdeko Europako Ordua ordutegi estandarra: Europa Mendebaldeko Ordua
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.
Internet domeinua	.eu
europa.eu

Europar Batasuna^[2] (EB) batez ere Europan kokatuta dauden 27 estatuz osaturiko batasun politiko eta ekonomikoa da^[3]. 4.233.255 km² ditu eta 447 milioi biztanle inguru. Europar Batasunak barne-merkatu bakarra garatu du legedi sistema estandarizatu batekin; lege horiek estatu-kide guztiei eragiten diete legearen esparruan, eta soilik esparru horretan, estatuek hala erabakita. Europar Batasuneko politikek pertsonen, produktuen, zerbitzuen eta kapitalaren mugimendu askea baimentzera bideratzen dira eta barne-arazoak konpontzeko justizia komun bat izatera^[4]; politika bateratuak daude gaur egun merkataritza^[5], nekazaritza, arrantza eta eskualde-garapenean^[6]. Schengen eremuaren barruan bidaiatzeko pasaporte kontrolik ez dago^[7]. 1999an Euro txanpona sortu zen, 2002tik EBko 19 kidek erabiltzen duten txanpon bateratua.

EB eta europar herritartasuna Maastrichteko Ituna indarrean jarri zenean sortu ziren, 1993an^[8]. EBren jatorria Europako Ikatz eta Altzairuaren Erkidegoan eta Europako Ekonomia Erkidegoan daude, hurrenez hurren 1951eko Parisko Itunean eta 1957eko Erromako Itunean sortu zirenak. Hasieran Europar Komunitateak deitu zenaren barnean zeuden herrialdeei Seien Europa deitzen zaio: Belgika, Frantzia, Italia, Luxenburgo, Herbehereak eta Mendebaldeko Alemania. Komunitateen ondoren sortu ziren erakundeek kide berriak izan zituzten, eta politika eremu berriak batu zizkioten. EBren azken aldaketa konstituzional nabarmena, Lisboako Ituna, 2009ean jarri zen indarrean. Orain arte herrialde bakarrak utzi du EB edo haren aurreko erakundeetako bat, Erresuma Batuak 2020an, 2016ko ekainean egindako erreferendumean irtetearen aldekoek irabazi ostean.

Munduko gizakien %7,0 bizi dira EBn,^{[oh 1][9]} baina 2017an Barne Produktu Gordina 19.670 bilioi dolarrekoa zen, munduko BGParen %24,6^[10], eta %16,5 erosketa-ahalmena parekatzen bada^[11]. Gainera, EBko 27 herrialde kideek Giza Garapen Indizean goi-mailako emaitza dute, Nazio Batuen Garapen Programaren arabera. 2012an, EBk eskuratu zuen Bakearen Nobel saria^[12]. Kanpo Afera eta Segurtasun Politika erabilita, EBk nazioarteko harreman eta defentsan paper garrantzitsua du. EBk ordezkaritza diplomatikoak ditu mundu osoan zehar, ordezkaritza dauka Nazio Batuen Erakundean, Munduko Merkataritza Elkartean, G7an eta G20an. Bere paperaren garrantzia dela eta, superpotentzia berritzat hartzen da^[13].

1. ↑ (Ingelesez) Cybriwsky, Roman Adrian. (2013-05-23). Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture. ABC-CLIO ISBN 9781610692489. (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
2. ↑ EIMA. Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. .
3. ↑ (Ingelesez) Anonymous. (2016-06-16). «The EU in brief - EUROPA» European Union (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
4. ↑ (Ingelesez) Anonymous. (2016-06-16). «One market without borders - EUROPA» European Union (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
5. ↑ «EUROPA - Glossary - Common commercial policy» web.archive.org 2009-01-16 (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
6. ↑ (Ingelesez) «Inforegio - EU Regional Policy» ec.europa.eu (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
7. ↑ «WebCite query result» www.webcitation.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
8. ↑ P.), Craig, P. P. (Paul. (2011). EU law : text, cases, and materials. (5th ed. argitaraldia) Oxford University Press ISBN 9780199576999. PMC 714724945. (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
9. ↑ «European Demographic Datasheet 2018» www.populationeurope.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
10. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects» www.imf.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
11. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects» www.imf.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
12. ↑ «Europar Batasunak irabazi du Bakearen Nobel Saria» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).
13. ↑ McCormick, John. (2007). The European superpower. Palgrave Macmillan ISBN 1403998450. PMC 71266552. (Noiz kontsultatua: 2018-12-21).

Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "oh", but no corresponding <references group="oh"/> tag was found